Angst voor vuurwerk

 

Stel je eens voor. Je ligt lekker in je mand, in je eigen huis met alle bekende geuren en geluiden om je heen. Plotseling vult de lucht zich met kruitdamp, hoor je een oorverdovend geknetter en geknal en zie je allerlei lichtflitsen door het raam, zomaar zonder reden. 

Je snapt niet waar het vandaan komt en wat je ook doet, het stopt niet. Vluchten helpt niet. Wat zou jij doen als je een hond was?

Een plotseling hard geluid betekent potentieel gevaar

Angst voor harde geluiden is een natuurlijke reactie van honden. Heel lang geleden betekende dit soort geluiden immers vaak gevaar. Het instinct om te overleven is sterker dan welk instinct dan ook. Bij onze honden zie je dat de angst voor geluiden als vuurwerk en onweer soms zo groot is, dat er sprake is van paniek. De hond wil niet meer naar buiten of ontsnapt en vlucht weg, met alle gevolgen van dien. Voor je het weet ligt hij onder een auto of zit hij 20 km verderop verdwaasd in een weiland.

Onze honden moeten dus de natuurlijke angstreactie leren onderdrukken en alle griezelige en wonderlijke geluiden in onze woon- en leefomgeving leren negeren. Vaak geeft dat enorme stress bij de hond. Je ziet hem hijgen, zich verstoppen, trillen, vluchten, kwijlen, bevriezen, zijn urine laten lopen, piepen, janken.

Een hond die heftige angst vertoont, voelt zich enorm ellendig. Hij weet niet waar hij het zoeken moet en kan de situatie niet goed aan. Deze heftige angst met zo’n duidelijke paniekreactie moet zo snel mogelijk verholpen worden. 

Vuurwerktraining

Vaak zie je dat een hond, eenmaal geschrokken van een rotje, niet alleen bang is voor vuurwerk maar ook ineens voor andere plotselinge harde geluiden. Onweer, een knal van een uitlaat, een voorbij scheurende brommer, een dichtslaande autodeur en soms zelfs het dicht doen van een deurtje van een keukenkastje of het laten vallen van een pen op de grond. Je hond gaat zijn angst voor harde geluiden generaliseren en is de hele dag op zijn hoede voor wat er nu weer ´op zijn dak komt vallen´.

Gedragstraining is noodzakelijk. Door de associatie met het harde geluid veranderen: het geluid is niet meer eng, maar roept na de training juist een vrolijk gevoel op of een lekkere smaak in de mond.

Vuurwerktraining bestaat uit een combinatie van het afspelen van vuurwerkgeluiden en samen iets leuks doen of iets lekkers knabbelen. Daarbij wordt bijvoorbeeld een geluidsCD gebruikt waarop in ieder geval de geluiden moeten staan waar je hond bang voor is. Deze speel je in het begin heel zacht af, zodat je hond er niet van schrikt, terwijl je met je hond speelt (balletje rollen/trekspelletje/..) of iets heel lekkers aanbiedt (gekookte kipfilet/lever/hondenworst/..). Naarmate de training vordert, voer je het geluidsniveau op. Let daarbij op dat je altijd onder het niveau blijft waarbij je hond angst gaat vertonen! Het duurt een aantal weken tot een aantal maanden voor je hond zover is, dat hij ook van volle geluidssterkte niet meer opkijkt. Ook niet als je dit doet in verschillende ruimtes en buitenshuis.

De trainingsduur is per hond verschillend. Mede afhankelijk van de oorspronkelijke oorzaak van de angst voor vuurwerk. Begin dus ruim op tijd met trainen. September of oktober is een goede tijd om te starten.

Oefenen met DVD

Bij angst voor vuurwerk kan je ook nog oefenen met een DVD, waarop naast geluid ook beeld van vuurwerk is opgenomen. Toch blijkt dat in de praktijk vaak moeilijk. Eerstens is een hond soms niet alleen bang voor het lawaai maar vooral ook voor de lichtflitsen en de geur van kruitdamp. Hoe boots je die na met een DVD.  

Bij angst voor onweer is dit nog lastiger. De lichtflitsen zijn misschien nog wel op te nemen, maar de statische elektriciteit in de lucht is totaal niet door ons na te bootsen. Sommige honden reageren al op de verandering in de lucht en dus op het naderende onweer voordat er überhaupt een wolkje aan de lucht is. Het enige dat je dan kan doen is de weersvoorspellingen in de gaten houden. Op dagen dat er onweer voorspeld wordt is het misschien raadzaam om een angstdempend middel te geven aan je hond, zodat je hond het onweer met alle harde klappen en flitsen beter kan verwerken. Overleg hierover met je dierenarts.

Medicijnen

Een angstdempend middel kan je ook gebruiken als je hond te angstig is om hem te kunnen trainen. Angst blokkeert namelijk het leren. Het gebruik van medicijnen kan de training ondersteunen of de angst in acute situaties verminderen. Naast reguliere medicatie kan je ook kiezen voor natuurlijke of homeopathische middelen. Hiermee dien je wel minstens 4 weken van tevoren te beginnen. Laat je hierover goed adviseren. In overleg met je dierenarts kiezen we het beste middel voor je hond in combinatie met de gedragstraining.

Steun geven mag

Behalve de natuurlijke reactie van de hond is ook ons gedrag van invloed op het ontstaan van extreme angst bij de hond. Ook wij schrikken vaak van een onverwachte knal en kijken dan om ons heen waar het geluid vandaan komt. Dit is niet erg. Als we daarna weer snel herstellen, zal het de angst bij de hond niet vergroten.

Samen naar huis rennen als je van iets schrikt vergroot wél de angstreactie. Je vlucht weg van het geluid en bevestigt dat er inderdaad iets is om bang van te zijn.

Het toedienen van pijnprikkels (zoals bijvoorbeeld een “correctie” met de slipketting) heeft bij angstgedrag geen enkele zin. Je kan in deze situatie de hond met zo’n pijnprikkel nog wel iets leren, maar dat werkt volkomen averechts. Denk maar even als een hond: je hoort iets dat je verontrust, en vervolgens krijg je ook nog eens zo’n korte felle pijn in je nek. Je weet het dan zeker: dat geluid betekende inderdaad dat het hier niet pluis is en je kunt maar het beste maken dat je zo snel mogelijk weg komt.

Waar we voorheen niet mochten troosten, heeft de wetenschap wel uitgewezen dat honden goed reageren op steun van de baas. Een hand op zijn schoft (niet aaien) en geruststellende woorden kunnen je hond kalmeren. Als je hond dan ook hersteld is van de schrik en ontspant, kan je rustig je wandeling vervolgen. Bij angst voor een object dat geluid maakt kan je bovendien op grotere afstand gaan staan of aan de andere kant van de straat er langs lopen, in ieder geval een dusdanige afstand dat de hond het object wel ziet en hoort maar er niet bang voor is. Bij angst voor geluid bootsen we dit na door de CD eerst heel zacht aan te zetten waarna stapsgewijs de volumeknop omhoog wordt gezet.

Tips voor Oudjaarsdag

• Laat je hond voor 22.00u uit; wordt er in uw buurt veel vuurwerk afgestoken, zoek dan een rustige plek op zodat de hond nog even lekker kan uitrazen. Anders is voor een keer in de tuin uitlaten een alternatief.
• Je kan de hond ook naar een plek brengen waar niet of nauwelijks vuurwerk wordt afgestoken, bijvoorbeeld bij familie of kennissen op het platteland of huur een bungalow op een vuurwerkvrij vakantiepark.
• Houd je hond aan de lijn (vanaf half november is al wenselijk).
• Doe de gordijnen dicht, laat het licht aan en zet een muziekje aan (wat harder), denk erom: sommige radiozenders laten ook vuurwerkgeluiden horen! Radio 4 met klassieke muziek is vaak erg rustgevend voor honden.
• Ga niet in op het afwijkende gedrag van uw huisdier, dat versterkt de angst vaak alleen maar; af en toe geruststellen mag.
• Laat je angstige hond niet alleen en zorg ook dat hij niet de deur uit kan glippen als deze rond de jaarwisseling even open staat.
• Geef je hond op Oudejaarsavond een lekker bot of een nieuw speeltje om hem af te leiden.
• Als je medicijnen geeft, op tijd toedienen. Overleg met je dierenarts of gedragsdeskundige.

• Registreer het chipnummer van je hond op www.chipnummer.nl of check je gegevens.
• Geef je hond een penning of koker aan de halsband met zijn naam en jouw mobiele nummer. Hierdoor weet de vinder snel waar het dier thuis hoort en belt hij je rechtstreeks.
• Als je hond vermist is, raadpleeg dan politie, asiel, dierenambulance en de stichting voor vermiste en gevonden dieren Amivedi (www.amivedi.nl). Vergeet dan niet je hond weer af te melden zodra hij weer gevonden is!
• EHBO: handig is de EHBO app van Royal Canin, gratis te downloaden voor i-phone of android.

Tijdig starten

Vooraf aan het starten met de gedragstraining moet je je realiseren dat het effect van een vuurwerktraining enige tijd kan duren. Gelukkig kan angstig gedrag bij honden tijdens onweer en vuurwerk bij de meeste honden hanteerbaar gemaakt worden. Van invloed op de training zijn wel factoren als: de aard van de angst, hoe lang is je hond angstig voor vuurwerk, is angst bij je hond aangeboren, je eigen houding ten opzichte van de hond, en of er een specifieke traumatische ervaring is geweest.

Vragen?

Is jouw hond ook bang voor vuurwerk, onweer of andere plotselinge harde geluiden en wil je dat aanpakken? Kijk dan op de pagina Gedrag&Welzijn en boek een afspraak Gedragstherapie voor Honden.

Bij vuurwerkangst kunnen we het beste starten als het knalseizoen voorbij is, dus in het voorjaar. Klik op Gedragstherapie, Pakket 1 of Pakket 2 voor meer informatie over mijn werkwijze.